cognitieve defusie: het leren scheiden van cognities (kennis, ideën of overtuigingen) en gedrag. Je kunt iets anders doen dan je gedachten je ingeven, wat je dus de keuzevrijheid geeft om het 'advies' dat je brein je geeft op te volgen, of niet.
mindfulness: de vaardigheid om oordeelsvrij in het hier-en-nu je ervaringen te observeren en te ondergaan zonder actie te ondernemen om ervaringen te vermijden, te controleren of vast te houden.
acceptatie: leren te stoppen met vechten tegen onvermijdelijke zaken in het leven, waaronder ook menselijk leed.
zelf-als-context: het jezelf leren zien in context (samenhang) met je omgeving, je problemen zijn niet wie je bent.
verhelderen van waarden: bepalen wat echt waardevol is in het leven, zoals gezondheid, relaties, vriendschap, ontwikkeling, spiritualiteit, creativiteit enzovoorts.
Toegewijde actie of engagement: de bereidheid om je gedrag stap voor stap te veranderen in de richting van de waarden waaraan je jezelf verbonden hebt.
Cognitieve therapie
Vaak hebben we gedachten die niet helpend zijn of zelfs belemmerend. Deze gedachten kun je uitdagen, ze a.h.w. onder de loep nemen.Dit doe je aan de hand van de vijf G's:
Gebeurtenis.
Gedachten.
Gevoel (blij, boos, bang, bedroefd, deze op een schaal van 0 - 10).
Gedrag.
Gevolg.
Wat was de situatie? Wie was erbij betrokken?
Wat waren je gedachten bij deze situatie?
Welk gevoel riep het bij je op?
Wat deed je?
Wat was hiervan het gevolg?
Wat heb je hiervan geleerd? Hoe zit het met je gevoel nadat je het gedachtenschema erop los hebt gelaten?
Ten slotte kun je je gedachten uitdagen door:
Zoveel mogelijk bewijzen te formuleren die de gedachte onderbouwen.
Daarna verzamel je zoveel mogelijk bewijzen om de gedachten te ontkrachten.
Wat is waar?
Door aan de hand van deze methodes je gedachten te ontleden en daarna erop terug te kijken krijg je meer inzicht in hoe jouw gedachtenwereld c.q. gevoelsleven tot stand komt, en wat rëel is.